کتاب نقد و پژوهش

نقد “سایه‌های موهوم” در هرات

محبوبه تیموری

انتشارات آن با همکاری انجمن ادبی هرات برنامه نقد کتاب “سایه‌های موهوم” از خانم محبوبه تیموری را عصر چهارشنبه ۲۴ میزان ۱۳۹۸ خورشیدی با حضور جمعی از اهل قلم در انجمن ادبی هرات برگزار کرد.
در این برنامه داکتر محمد داوود منیر رییس انجمن ادبی هرات ضمن مروری بر فعالیت‌های انجمن ادبی و اشاره به فعالیت های انتشارات آن یادآور شد مجموعه سایه‌های موهوم داری زبانی محکم و شسته رفته است و با بهره‌مندی از تکنیک‌های مدرن داستان نویسی توانسته با جابجایی راوی از دوم شخص به سوم شخص و از سوم شخص به دوم شخص فضای متفاوتی را خلق کند.
احمد ضیا سیامک هروی از چهره‌های شناخته شده در داستان افغانستان نیز نوشته‌ای بر مجموعه سایه‌های موهوم ارسال کرده بود که توسط آقای شعیب حمیدزی (شاعر) در این برنامه خوانده شد.
در نوشته آقای سیامک با اشاره به داستان –بیست و چهارم حوت- از مجموعه سایه‌های موهوم آمده است: “محبوبه تیموری که در امریکا زندگی می‌کند، مثل آن سربازی که جنگ و انفجار را نمی‌تواند فراموش کند، افغانستان، زادگاه خود را نیز فراموش کرده نمی‌تواند و همین‌طور در غرب و افغانستان در رفت و آمد است. او همین‌که داستانی را از غربت روایت می‌کند فوری به سرزمین آبایی خود می‌پرد و روایتی را از آن‌جا بر روی کاغذ می‌ریزد.”
سیامک در جای دیگری از نوشته‌اش اشاره می‌کند: “محبوبه تیموری در مجموعه‌ی “سایه‌های موهوم” تلاش کرده است از امروز و از دغدغه‌های امروزی بنویسد. شیوه نگارش، زاویه دید و قصه‌گویی‌ او بی‌بدیل است. با صراحت می‌توان گفت که مجموعه‌ی “سایه‌های موهوم” پایان رکود چندین ساله‌ی داستان‌نویسی زن افغانستانی است.”
آرین آرون (داستان نویس) سخنران دیگری بود که از منظر زبانی در مورد مجموعه سایه‌های موهوم با داکتر منیر موافق بود. او در قسمتی از نقدی که بر این مجموعه نوشته بود یاد آورد شد: “در این مجموعه زبان داستان‌ها کاستی چشم‌گیری ندارد، حالا شاید در مواردی نثر روان نباشد و اندکی دست و زبان مخاطب را بگیرد، اما در حدی نیست که آن را در شمار نقطه‌ضعف قرار بدهیم و از سویی هم با نگاه به موضوعات داستان‌ها و زاویۀ دید نویسنده مخاطب می‌تواند بفهمد سطح فهم نویسنده و حد کتاب‌خوانی‌اش خوب است، با انواع نثرها آشنایی دارد که از آن‌ها بهره نیز گرفته و هم مشخص است که تجربه نوشتن را دارد. هرچند اگر با فرازوفرود همراه باشد.”
آرون معتقد است در مجموعۀ سایه‌های موهوم نویسنده با شناخت از اجتماع و تجربه این فرصت را پیدا کرده تا در شخصیت‌پردازی، در حادثه سازی، وارد کردن شخصیت به میدان حادثه و گره زدن وی با حادثه نیز خوب استفاده کند. در واقع جز یکی دو مورد اندک می‌توان دریافت که شخصیت‌پردازی نویسنده خیلی خوب بوده و شخصیت‌ها با احتیاط انتخاب شده‌اند.”
آرین آرون معتقد است برخی از داستان‌های مجموعه سایه‌های موهوم از نگاه پایان بندی دچار ضعف‌اند.
محبوبه تیموری نویسنده مجموعۀ سایه‌های موهوم آخرین سخنران این برنامه بود که با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی خود و همکارانش در امریکا و ایجاد کانون فرهنگی جامی در آن کشور نقطه پایان این برنامه را گذاشت.
مجموعه سایه‌های موهوم چندی پیش از سوی انتشارات آن در هرات منتشر شد این مجموعه ۱۸۲ صفحه‌ای در برگیرنده ۲۱ داستان کوتاه از محبوبه تیموری است.

نظر دهید